3.Cüz-İmtİhanları Ve Zorlukları Anlamak

لَا يُكَلِّفُ اللّٰهُ نَفْساً اِلَّا وُسْعَهَاۜ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْۜ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَٓا اِنْ نَس۪ينَٓا اَوْ اَخْطَأْنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَٓا اِصْراً كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِه۪ۚ وَاعْفُ عَنَّا۠ وَاغْفِرْ لَنَا۠ وَارْحَمْنَا۠ اَنْتَ مَوْلٰينَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِر۪ينَ ﴿٢٨٦﴾

Allah hiçbir kimseyi, gücünün yetmediği bir şeyle yükümlü kılmaz; lehinde olanı da kendi kazandığıdır, aleyhinde olanı da kendi kazandığıdır. Rabbimiz! Unutur veya yanılırsak bizi cezalandırma! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır yük yükleme! Üstesinden gelemeyeceğimiz şeyleri üzerimize yükleme! Bizi bağışla, ayıplarımızı ört ve bize rahmetinle muamele buyur! Sen bizim sahibimiz ve yardımcımızsın; artık inkârcı topluluğa karşı bize yardım et!

(Bakara Suresi - 286 . Ayet)

Sizlerle üçüncü cüzde Bakara suresinin son ayetinden bir şeyler paylaşmak istiyorum. Sizinle paylaşacağım uzun bir ayet. Ayetin ilk kısmından bir kaç kısım ise“ لَا يُكَلِّفُ اللّٰهُ نَفْساً اِلَّا وُسْعَهَاۜ” “Arapçada “teklif” kelimesi bir şeyle yükümlü olmak manasına gelir. Allah diyor ki’ “Allah kimseyi yükümlü tutmaz.” Allah hiçbir bireyi sorumlu tutmaz.“ اِلَّا وُسْعَهَا” “ O insanın kapasitesi dışında” Bu şu anlama gelir,siz ve ben hayatta girdiğimiz imtihanlar bizlerin onu başarma kapasitesine göre verilmiştir. Bir başkasının başına gelenle ben başa çıkamayabilirim,benim başıma gelenle de başkaları başa çıkamayabilir. Hayatımızda eğlendiğimiz nimetler ile acı çektiğimiz zorluklar,imtihanlar aslında her birimizin kişiliğine uygun olarak verilmiştir. Yani Allah diyor ki O hiç kimseyi dayanabileceğinden fazlası ile yükümlü kılmamıştır. Bu ayetle ilgili dikkat çeken başka bir husus ise,hepimizin eşit olarak sorumlu olduğumuz bazı şeyler vardır. Bunlar İslam’ın emirleridir ve siz: “Sen yapabilirsin ama ben yapamam,benim mizacımda yok bu.” diyemezsiniz. Örneğin beş vakit namaz, “maşaallah sen 5 vakit namaz kılıyorsun,Ramazanda yapabilirim ama sürekli yapmak benim için imkansız,ben bunu yapamam.” diyemezsiniz. Böyle bir bahane uyduramazsınız çünkü Allah’ın her nefse koyduğu bazı emirleri vardır. Bunu her bireye verir çünkü her birey yapabilir. Müslümanlar için geçerli olan büyük yasaklar ile büyük zorunluluklar için sizler:“Ben namaz kılabilecek biri değilim,Allah beni anlar.” diye bahane oluşturamazsınız. Allah bizlere 5 vakit namazı her bir insanın yapabileceğini bilerek bu sorumlulukları yükledi. Her bir insan her bir müslüman haramdan uzak durabilecek kapasitededir. Bunları yapabilecek durumdasınız ve kendinize yapamayacağınızı söyler,kendinizi bunu yapamayacağınıza dair ikna ederseniz Allah’ın sizin yapabileceğinize dair söylediğini inkar etmiş olursunuz. Yapamayacak durumda olsak Allah sizlere ve bana bunu yapmayı asla emretmezdi. O halde kendinize sormalısınız. “Yapamam” derken ben mi doğruyum ? Yoksa “yapabilirsin,yapamıyor olsan sana vermezdim bunu” derken Allah mı doğru ? 

Ve son olarak “لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْۜ”

Yarım dakikayı sizinle çok güzel bir şey paylaşmak için ayıracağım. Allah diyor ki her insan kazandığının faydasını görecektir. Onun kazandığı iyilik kendi yararına,kötülük de kendi zararınadır. Yani kazandığınız şeylerin bazıları lehinize bazıları aleyhinizedir. Ama arapçada 

“كَسَبَ” daha kolay olan iyilikler için kullanılmış.اِكْتَسَبَ kazanması daha zor olan ise kötülükler için kullanılmış. Tuhaf olan şu ki bizler günahların daha kolay,iyi amellerin daha zor kazanıldığını düşünüyoruz. Ama bu ayette Allah aslında bir sır veriyor bize. Günahlar kısa vadede kolay olabilir ancak onların uzun vadede ödediğiniz bedeli birçok zorluğu da beraberinde getirir. Hayattaki zorluklar,Allah’a isyandan dolayı geldiyse onları kolay saymayın. Mesela çalmak kolay olabilir ancak hapse girmek oldukça zor olurdu. Yani aptalca bir hareket yapıldığı vakitte çok kolay gelebilir ama karşılığında ödeyeceğiniz bedel çok zor ve aleyhinize yaptığınız bir şey olabilir. Bir işe girmek,çok çalışmak ve para kazanmak zor olabilir fakat kendinizi kurtardığınız o zorluk ile karşılaştırdığımızda oldukça kolaydır alternatif oldukça kolaydır. Allah’ın bizlerden salih ve şer ameller için istediği bakış açısı budur. Salih ameller çok daha çalışmak gerektirebilir fakat Allah bunları kolaylaştırır. Kötü işleri yapmak çok çok daha kolay olabilir ama bedelini ödersiniz. Ve farkına varırsınız ki aslında onlar hayatınızda ne kadar zorluğa sebep oluyor. Allah’ın size yüklediği sorumlulukları büyütmeyin,günahların ağırlığını ise küçümsemeyin. Bunu küçümseyip de bu sadece benim yaptığım bir şey,kimin umrunda diye düşünmeyin. Yarın size getireceği sıkıntı ve belaları düşünün,özellikle siz ve ben Allah’ın huzurunda iken. 

______________________________________

Bu not Nouman Ali Khan’ın https://youtu.be/4e_njNAkLvQ

tefsir dersinden alınmıştır.