İlmihal Nedir ? Nasıl Talim Edilmelidir ?
“Allah rızasından başka maksatla ilim öğrenen Cehennemdeki yerine hazırlansın.” (Tirmizi, İlim, 6)
“Kim ilmi (Allah rızası için değil) sırf alimlere karşı övünmek veya sefih olanlarla meclislerde mücadele etmek için öğrenirse o ateştedir.” (Heysemi, Mecmau’z-Zevaid, 1/183-184)
İlmihal kelimesi Osmanlıdan bize kalma bir kelimedir.
Mebsut eserinin yazarı İmam Serahsinin “İlim talep etmek, kadın-erkek her Müslüman’a farzdır.” hadisi şerifi hakkındaki yorumu;
Efdalü ilmi ilmi’l-hal
Ve efdalü ameli hıfzı’l-hal
En faziletli ilim, halin ilmidir.
Ve en faziletli amel, halin korunmasıdır. (İmam Serahsi)
Sahabe, alimler ordusu değil, amiller ordusu idi.
İlmihalin Tanımı
1- İlmihal, bir Müslüman’ın kulluk vazifesini yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu asgari ilmi malumattır.
2- İlmihal, bir Müslüman’ın iman eder etmez, mükellef olduğu sorumlulukları ortaya koyan bir başvuru kaynağıdır.
Efalü’l-Mükellefiyet/Mükellefin eylemleri
En üstünde farz, en altında haramın olduğu sorumluluklar…
3- İlmihal, bir Müslüman’ın koruması gereken, en temel hakların neler olduğunu gösteren önemli bir rehberdir.
Müslüman hukuklu insandır.
Müslümanın Korumakla vazifeli olduğu dört temel alan:
Hukukullah/Allah’ın hukuku;İlmihalde İman esaslarında işlenen hususlardır
Hukuku’l-İbad/Kulların hukuku;Bir müslümanın diğer insanlarla olan hukuku
Hukuku’n-Nefs/Şahsi hukuku;Müslümanın bedeniyle,kalbiyle,ruhuyla,eşiyle,akrabaları ile olan hukuku
Hukuku’l-Eşya/Varlığın hukuku; Müslümanın insan dışındaki herşeyle olan hukuku
4- İlmihal, bir Müslüman’ın kendisine emanet edilen nimetlerin, nasıl ehliyet üzere korunması gerektiğini gösteren bir risaledir.
Emanet ve Ehliyet
5- İlmihal, bir Müslüman’ın olmazsa olmaz vasfı olan ahlakı, en güzel ahlakın sahibi olan Efendimiz’in (sas) ahlakına benzetmek için, bunun yollarını gösteren bir kılavuzdur.
Din dört temel esas üzere kurulmuştur;
1)Akaid
2)Ahlak
3)İbadet
4)Muamelat
İbadetlerde üç şey aranır;
Maslahat:O ibadet yapıldığı zaman elde edilen yarardır.
İllet:O ibadet yapıldığı zaman öğrenilmesi gereken sebeptir
Hikmet:O ibadetin teşri kılınmasının gayesidir.
Maslahat yarara,illet sebebe,hikmet ise bizi gayeye götürür.
İlmin yarısı “la edri (bilmiyorum)” demektir.
Unutkanlığın 2 sebebi vardır;
1)Harama bakıp,haramı dinlemek
2)Boş işlerle uğraşmak
Talebenin dikkat etmesi gereken 5 temel hak vardır.
Nedir bunlar?
1- İlmin hakkı
2- Talebeliğin hakkı
3- Muallimliğin hakkı
4- Mektebin hakkı
5- Yol arkadaşlarının hakkı
1. İlmin hakkı, ameldir; öğrendiklerinle amel et ki, bilginin hamalı değil sahibi olabilesin; seni cennete ulaştıracak burakına binebilesin.
2. Talebeliğin hakkı, istikrar ve azimdir; kalbini, aklını, bedenini dağınıklıktan kurtar ki, basamakları birer birer çıkabilesin.
3. Muallimliğin hakkı, merhamettir; talim ve terbiyenin temeline merhameti yerleştir ki, adam olasın ve adam gibi adamlar yetiştirebilesin.
4. Mektebin hakkı, vefadır; vefa sana öğretilen hakikatleri temsil edebilmektir, temsiliyet gayretini ziyadeleştir ki, bulunduğu yerleri Suffalara çevirebilesin.
5. Yol arkadaşlarının hakkı, sadakattir; ne olursa olsun dostuna el uzat ki, onu düştüğü yerden kaldırıp, cennete beraberce yürüyebilesin.
https://youtu.be/OHclyFQVrNU bağlantıdaki dersinden çıkarılan notlardır.
Yorumlar
Yorum Gönder